Göze Çarpanlar

İsrail, yatırımcıların Hamas saldırılarından önce milyonlar değerinde açığa satış* yaptığı iddialarını araştırıyor

Kaynak: The Guardian

Çeviri: Karel Bensusan

ABD’li profesörler 7 Ekim’den önce Tel Aviv ve ABD borsalarında olağan olmayan ticaret faaliyetleri tespit etti.

İsrailli yetkililer, ABD’li araştırmacıların ortaya attığı ve bazı yatırımcıların Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e saldırma planını önceden biliyor olabileceği ve bu bilgiyi İsrail hisselerini açığa satarak milyonlarca dolar kazanmak için kullanmış olabileceği yönündeki iddialarını araştırıyor.

Hukuk profesörleri, New York Üniversitesi’nden  Robert Jackson Jr ve Columbia Üniversitesi’nden Joshua Mitts, yaptıkları araştırmada, hisselerin önemli miktarda açığa satışının savaşı tetikleyen saldırılara yol açtığını ortaya çıkardı.

Açığa satış yapanlar, fiyatlarının düşmesini bekledikleri hisse senetlerine bahis oynarlar. Bir şirketteki hisseleri ödünç almak için ücret öderler ve daha sonra bunları daha düşük bir fiyattan geri alıp kârı cebe indirebilme umuduyla satarlar.

Araştırmacılar, “Saldırıdan günler önce yatırımcılar gelecek olayları tahmin ediyor gibi görünüyordu” diye yazdı ve İsrail borsasının performansını geniş bir şekilde takip eden bir borsa yatırım fonunun açığa satışına atıfta bulunarak 2 Ekim’de “aniden ve önemli ölçüde yükselişe geçtiğini vurguladı”.

66 sayfalık raporlarında “Saldırıdan hemen önce İsrail menkul kıymetlerinin Tel Aviv Menkul Kıymetler Borsası’nda (TASE) açığa satışı dramatik bir şekilde arttı” diye yazdılar. Araştırmacılardan biri Telegraph gazetesine, bu açığa satıştan elde edilen kârın “100 milyon doların üzerinde” olmasının anlaşılabilir bir durum olmadığını söyledi.

Araştırmaları Finansal Endüstri Düzenleme Kurumu’nun verilerine dayanıyordu.

İsrail Menkul Kıymetler Otoritesi (ISA), konunun farkında olduğunu ve konunun “ilgili tüm taraflarca soruşturulduğunu” söyledi.”ISA’nın bir sözcüsü konuyla ilgili ayrıntılı bilgi vermedi ve İsrail polisi de hemen yorumda bulunmadı.

Araştırmaya göre, 7 Ekim öncesinde gözlemlenen açığa satışlar, 2008 mali krizi, 2014 İsrail-Gazze savaşı ve Kovid-19 salgını sonrasında yaşanan durgunluk da dahil olmak üzere “diğer birçok kriz döneminde meydana gelen açığa satışları geride bıraktı”. 

Araştırmada belgelenen bir örnekte, İsrail’in en büyük bankası Bank Leumi’nin 4,43 milyon yeni hissesinin 14 Eylül ile 5 Ekim tarihleri ​​arasında açıktan satıldığı görülüyor. Saldırının hemen ardından 8 Ekim’de Leumi’nin hisse fiyatı neredeyse %9 düştü.

Rapor, açığa satışlardaki en keskin artışın, Yahudi tatilleri nedeniyle İsrail’de normalde nispeten daha az faaliyetin olduğu bir dönemde meydana geldiğini belirtiyor.

Araştırma ayrıca İsrailli şirketlerin ABD borsalarındaki açığa satışlarında bir artış olmadığını, saldırılardan hemen önce “riskli” işlemlerde “olağandışı bir artış” olduğunu ortaya çıkardı.

“Bulgularımız, yaklaşan saldırılar hakkında bilgi sahibi olan tüccarların bu trajik olaylardan kâr elde ettiğini ve önceki literatürle tutarlı olarak, bu tür bir ticaretin ABD’deki ve uluslararası bilinçli ticarete ilişkin yasal yasakların uygulanmasındaki boşluklarda gerçekleştiğini gösteriyor.”

Profesörler, Hamas’ın İsrail’e saldırmayı planladığının bildirildiği Nisan ayı başındaki benzer açığa satış modellerine dikkat çekti.

“3 Nisan’da zirveye ulaşan açığa satışların, 2 Ekim’de gözlemlenen seviyelere çok benzer olduğunu ve 3 Nisan’dan önceki diğer günlere göre de çok daha yüksek olduğunu” belirttiler.

Araştırmanın haberi ilk olarak İsrail’in finans haber sitesi The Marker’da yayınlandı.

Reuters bu rapora katkıda bulundu.


[*] açığa satış: fiyatların düşeceği beklentisiyle yapılan mal veya menkul değer satışı