Göze Çarpanlar

Antisemit ve Irkçı: Şirinler

*3 Haziran 2011’de The Telegraph’ta yayınlanan ve Henry Samuel tarafından kaleme alınan “The Smurfs are ‘anti-Semitic and racist’” başlıklı yazı Özlem Karakuş tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir.

Şirinler, parlak mavi renkte, üç elma uzunluğunda sevimli mi sevimli küçük çizgi film karakterleridir. Ancak Fransız sosyolog Antoine Buéno, Şirinlerin göründükleri kadar masum olmadığını savunduğu bir kitap yazdı. Fransız yazarına göre Şirinler aslında antisemitik ve ırkçı bir çizgi film.

Bu hafta Fransa’da yayımlanan Küçük Mavi Kitap adlı kitapta, Buéno yaratıkların ırkçı ve antisemit olduğunu ve “totaliter bir ütopyanın, Stalinizm ve Nazizm ile dolu” olduğunu söyledi. Buéno’nun Küçük Mavi Kitap‘ı, Şirinler dünyasını “şirin toplumunun eleştirel ve siyasi analizi” tartışması altında yıkıyor. Buéno kitabında, 1958’de Belçikalı sanatçı Peyo (gerçek adıyla Thierry Culliford) tarafından yaratılan mavi adamların “Stalinizm ve Nazizm ile dolu totaliter bir toplumun arketipi” olduğunu iddia ediyor. Buéno tartışmasında, Şirin Baba’yı bir diktatör olarak tanımlıyor ve Şirinler’in uzun süredir düşmanı olan sihirbaz Gargamel’in Nazi dönemi karikatürlerini anımsattığını belirtiyor. Ayrıca, Gargamel’in, kitapta iddia edildiği gibi, bir para hırsızı Yahudi’nin klasik bir antisemit karikatürü gibi göründüğünü savunuyor. “Gargamel, çirkin, pis, kambur bir buruna sahip (ve) altına büyülenmiş” olarak tanımlanıyor. Bu arada, köyün yaşlı sakallı lideri Şirin Baba, mutlak güce sahip diktatoryal bir gerontokrat olarak tasvir edilirken, kırmızı şapka ve pantolonları Stalin’e bir gönderme olarak işlenmekte. Şirine ise, Gargamel tarafından düşmanları arasında kaos yaratmak için yaratılan tek sarışın kadın olarak, Aryan kadınlarına misogynistik bir yaklaşım.

Yazar, ırkçılık iddialarını desteklemek için Peyo’nun ilk eseri olan Siyah Şirinler’i (Fransızcası Les Schtroumpfs Noirs), İngilizce sürümünde politik doğruluk nedeniyle (The Purple Smurfs) Mor Şirinler olarak çevrilen kitabı örnek gösteriyor. Hikayede, bir Şirin siyah bir sinek tarafından sokulur, cildi hemen siyaha döner, anında delirir ve konuşma yetisini kaybeder. Kısa sürede köyün tamamı renk değiştirir. Buéno, hikayenin açıkça ırkçı olduğunu söylüyor; çünkü Şirinler siyaha döndüğünde “ilkel bir duruma indirgenirler ve zıplayarak dolaşırlar ve ‘Gnap! Gnap!’ diye ağlarlar.”

Kitap, internet üzerindeki Şirin hayranlarının öfkesine yol açtı: “Çocukluğumuzun efsanelerini kirletmek ne kadar utanç verici,” diye yazdı “Bibouille” adlı bir kişi “Schtroumpfmania” websitesinde.

Tepki bu kadar büyük oldu ki yazar güvenliği için endişelendiğini ve kimseye zarar vermek istemediğini savundu. “Şirinler‘i seviyorum,” diye yazdı Nouvelobs websitesinde. “Bu kitapla sadece popüler eserlerin bize geldiğimiz toplum hakkında çok şey öğrettiğini açıklamak istedim. Peyo’yu ırkçılıkla suçlamıyorum; yine de, eserinin (diğer birçok eser gibi) belirli bir topluma ve döneme özgü bazı kalıp düşünceleri taşıdığına ve yoğunlaştığına inanıyorum” dedi.