Mordechai Haffkine, insanlık tarihinin en yıkıcı hastalıklarından ikisi için aşı geliştirdi: Kolera ve veba.
Milyonlarca insanın hayatını kurtardı. Düşmanlarının onu yok etmek için yaptığı girişimlere rağmen o bildiği yoldan şaşmadı.
1860 yılında Ukrayna’nın Odessa şehrinde doğan Mordechai, bilim ve tıbba erken yaşlarda ilgi gösterdi. Genç bir adamken Yahudi Savunma Birliği ile çalışmak için gönüllü oldu. Bir pogrom sırasında bir Yahudi evini savunmaya çalıştığı için tutuklandı, ancak daha sonra genç bilim insanına söz veren ünlü biyolog Ilya Mechnikov’un müdahalesi ve yardımlarıyla serbest bırakıldı.
Mordechai, Mechnikov ile çalışmaya başladı ve bir üniversite profesörü olarak Rus Ortodoks dinini kabul etmesi ve din degiştirmesi için baskı yapıldı.
Mordechai bunu reddetti ve ona açılan tek işi kabul etti: kütüphanecilik. Kütüphanede, Mordechai bulaşıcı hastalıklar hakkında kapsamlı araştırmalar yaptı ve Avrupa ve Asya’da yaygın olan kolera için bir aşı oluşturmaya karar verdi.
Hayatını riske atan Mordechai, kendisine kolera bakterisinden yapılmış bir serum enjekte etti. Aşı başarılı oldu ve bulgularını heyecanla Avrupa Biyoloji Topluluğu’na bildirdi.
Mordechai’in devrimci keşfine verilen cevap şok ediciydi. Tıbbi kuruluş, köylülerin bir Yahudi tarafından tedavi edilmekten ziyade koleradan ölmesinin tercih edileceğini söyledi.
Koleraya karşı 25 bin gönüllüyü başarıyla aşıladığı Hindistan’a taşındı. 1893’te Mordechai, fanatik dindarlar tarafından bir suikast girişiminden kurtuldu. Sıtmaya yakalandı ve tedavi için Fransa’ya gitti. İyileştikten sonra Haffkine, Hindistan’a döndü ve yedi ayda 30 bin kolera aşısı yaptı.
1896’da veba salgını Mumbai’yi vurdu ve Hindistan hükümeti Mordechai’den yardım istedi. Üç ay içinde veba için bir aşı geliştirdi ve bir kez daha kendi üzerinde test etti.
Veba aşısının başarısı nihayet Mordechai’a Avrupa tıbbının saygısını kazandırdi. 1896’da Mordechai’a Kraliçe Victoria tarafından şövalyelik unvanı verildi.
Bir Londra gazetesi, “Avrupa bilimi okullarında eğitim görmüş bir Rus Yahudi’nin çaresiz Hindularin ve Müslümanların hayatını kurtardığını ve ödül aldığını” yazdı.
Mordechai 1902’de, tek bir şişe aşıdan aşılanan on dokuz Hintli köylünün tetanozdan ölmesiyle suçlandı. Mordechai derhal kovuldu ve cinayetten suçlandı. Davası beş yıl sürdü ve Mordechai bir Yahudi olduğu için de özellikle suçlandı. Sonunda bir asistanın sterilize etmeden kirli bir şişe kapağı kullandığı kanıtlandı.
Cinayet davasından aklanınca Mordechai, Kalküta’ya yerleşti ve 1914’te emekli oluncaya kadar orada çalıştı. Daha sonra 1930’da İsviçre’nin Lozan kentine taşındı ve hep orada yaşadı.
Mordechai sonraki yıllarında Yahudi inancına yeniden bağlandı ve Ortodoks Yahudi oldu.
Kaynak: Accidental Talmudist
Çeviri: Reneta Sibel Yolak
Mordechai Haffkine, insanlık tarihinin en yıkıcı hastalıklarından ikisi için aşı geliştirdi: Kolera ve veba.
Milyonlarca insanın hayatını kurtardı. Düşmanlarının onu yok etmek için yaptığı girişimlere rağmen o bildiği yoldan şaşmadı.
1860 yılında Ukrayna’nın Odessa şehrinde doğan Mordechai, bilim ve tıbba erken yaşlarda ilgi gösterdi. Genç bir adamken Yahudi Savunma Birliği ile çalışmak için gönüllü oldu. Bir pogrom sırasında bir Yahudi evini savunmaya çalıştığı için tutuklandı, ancak daha sonra genç bilim insanına söz veren ünlü biyolog Ilya Mechnikov’un müdahalesi ve yardımlarıyla serbest bırakıldı.
Mordechai, Mechnikov ile çalışmaya başladı ve bir üniversite profesörü olarak Rus Ortodoks dinini kabul etmesi ve din degiştirmesi için baskı yapıldı.
Mordechai bunu reddetti ve ona açılan tek işi kabul etti: kütüphanecilik. Kütüphanede, Mordechai bulaşıcı hastalıklar hakkında kapsamlı araştırmalar yaptı ve Avrupa ve Asya’da yaygın olan kolera için bir aşı oluşturmaya karar verdi.
Hayatını riske atan Mordechai, kendisine kolera bakterisinden yapılmış bir serum enjekte etti. Aşı başarılı oldu ve bulgularını heyecanla Avrupa Biyoloji Topluluğu’na bildirdi.
Mordechai’in devrimci keşfine verilen cevap şok ediciydi. Tıbbi kuruluş, köylülerin bir Yahudi tarafından tedavi edilmekten ziyade koleradan ölmesinin tercih edileceğini söyledi.
Koleraya karşı 25 bin gönüllüyü başarıyla aşıladığı Hindistan’a taşındı. 1893’te Mordechai, fanatik dindarlar tarafından bir suikast girişiminden kurtuldu. Sıtmaya yakalandı ve tedavi için Fransa’ya gitti. İyileştikten sonra Haffkine, Hindistan’a döndü ve yedi ayda 30 bin kolera aşısı yaptı.
1896’da veba salgını Mumbai’yi vurdu ve Hindistan hükümeti Mordechai’den yardım istedi. Üç ay içinde veba için bir aşı geliştirdi ve bir kez daha kendi üzerinde test etti.
Veba aşısının başarısı nihayet Mordechai’a Avrupa tıbbının saygısını kazandırdi. 1896’da Mordechai’a Kraliçe Victoria tarafından şövalyelik unvanı verildi.
Bir Londra gazetesi, “Avrupa bilimi okullarında eğitim görmüş bir Rus Yahudi’nin çaresiz Hindularin ve Müslümanların hayatını kurtardığını ve ödül aldığını” yazdı.
Mordechai 1902’de, tek bir şişe aşıdan aşılanan on dokuz Hintli köylünün tetanozdan ölmesiyle suçlandı. Mordechai derhal kovuldu ve cinayetten suçlandı. Davası beş yıl sürdü ve Mordechai bir Yahudi olduğu için de özellikle suçlandı. Sonunda bir asistanın sterilize etmeden kirli bir şişe kapağı kullandığı kanıtlandı.
Cinayet davasından aklanınca Mordechai, Kalküta’ya yerleşti ve 1914’te emekli oluncaya kadar orada çalıştı. Daha sonra 1930’da İsviçre’nin Lozan kentine taşındı ve hep orada yaşadı.
Mordechai sonraki yıllarında Yahudi inancına yeniden bağlandı ve Ortodoks Yahudi oldu.
Paylaş: