Antalya Side’de yapılan kazılarda bir evin altında 7. yüzyıldan kalma sinagog bulundu. Bulunan sinagog, bu bölgede yaşadığı bilinen Yahudilere ait ilk bulgu olarak değerlendirildi.
Kaynak: GazeteDuvar
Antalya’nın Manavgat ilçesine bağlı Side bölgesinde yapılan arkeolojik kazılarda, farklı medeniyetlere ait izler gün yüzüne çıkarılıyor.
Kazılarda son olarak bir evin altında 7’nci yüzyıla ait sinagog bulundu. Sinagogun ortasında yer alan yazıtta, Yahudi bir babanın 2,5 yaşında ölen oğlu için ibadethanenin tadilat masrafını karşıladığı tespit edildi.
Antik dönem Pamfilya’nın önemli liman kentlerinden biri olan ve çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Side’de, arkeolojik kazı çalışmaları sürüyor. Kazıların hız kazanması 2014 yılında alanın 1’inci derece sit alanından kentsel ve 3’üncü derece arkeolojik sit alanına çevrilmesi ile oldu.
Bölgedeki kaçak yapıların yıkılması ile tarihi yapılar tek tek ortaya çıkarılmaya başlandı. Kazıların ardından tarihi yapıların hangi döneme ait oldukları bilimsel çalışma ile belirleniyor.
35 kişilik ekibiyle alandaki kazı çalışmalarını takip eden Kazı Başkanı Anadolu Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, özel mülkiyetteki parsellerle çalışmaya başladıklarını söyledi. 19’uncu yüzyılın başından beri koruma sorunları olan Side’yi devlet ve vatandaş birlikte hareket ederek sorunu çözmeye başladıklarını anlatan Prof. Dr. Alanyalı, “Şimdiye kadar yapılamayan birçok iş yapıldı. 7’nci yüzyıldan itibaren bu alan tamamen terk edilmiş. Kazılarda Selçuklu izlerine de rastladık. Daha önce böyle bir iz bulunmamıştı. Kazılarda 13’üncü yüzyıla ait Selçuklu sikkeleri bulduk. Selçuklular bir askeri garnizon kurup, gözetim altında tutmuşlar buraları” dedi.
19’uncu yüzyılda liman ve çevresinin bir bataklık olduğunu ve tarihte bu alana yerleştirilenlerin sıtma nedeniyle yaşamını yitirdiğini ifade eden Prof. Dr. Alanyalı, Osmanlı döneminde kaybedilen Kafkaslar, Balkanlar ve Ege adalarından gelenlerin Side’ye yerleştirildiğini söyledi.
Asıl tahribatın 1960’lı yıllarda turizmin başlamasıyla meydana geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Alanyalı, o yıllarda herkesin turizm için konaklama tesisleri yapmaya başladığını ve Side’nin plansız şekilde geliştiğini söyledi.
Vatandaşların kendilerine tanınan kanuni sınırları aştığını da belirten Prof. Dr. Alanyalı, şöyle konuştu: “Side’de 100 metrekarelik parsellere 110 metrekare yapı kurulmuş. Kaçaklarla doluydu. 2014 yılı Side’nin araştırma ve koruma anlamında dönüm noktasıdır. Vatandaş buna katkı sunuyor. Vatandaş yıkımı yapıyor, kazıları gerçekleştiriyor. Koruma kurulunun uygun gördüğü sınırlara çekiliyor. 100 metrekarelik alanın 30 metrekaresine yapabiliyorsa inşaatını o kadarına yaptı. Şu anda çok güzel bir süreç var. Önceden bu binaların altında ne olduğunu bilmiyorduk. Yapılan kazılarla Aphrodite Kutsal Alanı, Pretoryum, Liman Agorası, sütunlu caddeler, Athena ve Apollon kutsal alanında M.Ö. 6’ncı yüzyıldan kalma kült yapılar ile çok sayıda konut açığa çıkarıldı.”
Yahudilerin Side bölgesinde yaşadığına dair tarihi kaynaklar olduğunun bilindiğini, ancak elle tutulur ilk bulgunun yine bu kazılarda ortaya çıktığını anlatan Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, 7’nci yüzyıla ait singog bulduklarını belirterek, “Bir evin altından sinagog çıkardık. Sinagoglar, kilise ve camiler gibi belirgin değil. Bulunması biraz zaman alıyor. Sinagog, bugünlerde sergilenir hale geldi. Ortasında bir yazıt var. Orada ‘Korekesionlu (Alanyalı) Joseph, oğlu Daniel için adadı’ yazıyor. Daniel 2,5 yaşında hayatını kaybeden bir bebek. Joseph oğlunun anısına sinagogun o dönem tadilatını kesesinden karşılıyor ve Daniel’e adıyor” dedi.
90’a yakın parselde kazıların yürütüldüğünü belirten Prof. Dr. Alanyalı, bir bu kadar daha kazı yapılması gerektiğini söyledi. 4-5 yıl içinde Side’deki kaçak yapıların tamamen kaldırılacağını ve alttaki tarihin ortaya çıkartılacağını belirten Prof. Dr. Alanyalı, “Türkiye’nin kötü bir yüzüydü burası. Bundan sonra hak ettiği yere geleceğini düşünüyorum. Yıkılan yapılar, ruhsatlı hale getirildi. Side hem planlı hem de tarihi bir şehir olarak yaşamına devam edecek. Dünyada örnekleri var. Roma mesela. Hem modern şehir hem tarihi iç içe” diye konuştu. (DHA)
[…] Feriştah Alanyali, an archeologist from Anadolu University who is leading the excavations, according to the Turkish Jewish news outlet Avlaremoz. “Many works have been done that could not be done until […]
[…] bir hediye vermek istersin. Menora anlamlı ve çok antik bir Yahudi sembolü. Daha bu hafta Side‘de yeni bir sinagog buldular. Onun zemininde de menora sembolü kazınmış. Roma’da […]
[…] bir hediye vermek istersin. Menora anlamlı ve çok antik bir Yahudi sembolü. Daha bu hafta Side‘de yeni bir sinagog buldular. Onun zemininde de menora sembolü kazınmış. Roma’da Titus […]