Reneta Sibel Yolak: Yahudi Hikayeleri’nde bambaşka bir dünyanın kapıları açılıyor

Röportaj: Ozan Ekin Gökşin

Reneta Sibel Yolak yazar, müzisyen ve gazeteci. Aynı zamanda Avlaremoz’da makaleleri ve hikayeleri yayınlanıyor. Alter Yayıncılık’tan çıkan Yahudi Hikayeleri kitabı vesilesiyle bir röportaj yaptık. Hem kitabı hakkında detayları öğrendik hem de diğer çalışmaları hakkında sorular sorduk:

Son kitabınız Yahudi Hikayeleri raflardaki yerini aldı. Okuyucularınız bu kitapta neler bulacak?

Öncelikle Avlaremoz ekibi olarak kitabıma gösterdiğiniz ilgi için teşekkür ederim. Yahudi Hikayeleri’nde bambaşka bir dünyanın kapıları açılıyor. Yahudilerin Dünyası… Bayramları gelenekleri, töre ve yaşantıları kitabın canlı karakterlerinde örneklerle hayata geçiriliyor. Çok konuşulan ama fazla bilinmeyen Yahudi yaşamı mercek altına alınıyor. Böyle bir kitap bildiğim kadarıyla alanında bir ilk. Şu ana kadar basılan Yahudi hikaye kitapları var ama Türkiye’de fazla yok. Bir de benim kitabımda, hikayelerin içinde Yahudi yaşamları gelenek görenekleri kitabın içindeki karakterlerle yoğrulmuş durumda. Bu bakımdan da bir ilk teşkil ediyor.

Diğer dillerden çevrilen romanlarda belirli unsurlar var ama bu kitap türünün ilk ve tek örneği. Aynı zamanda karakterlerin hataları yanlışları veya acımasızlıkları karşısında ahlaki değerler öne çıkıyor ve ders veriyor. Bu yüzden çocuklar için oldukça faydalı olacağına inanıyorum. Bu kitabı yedi yaşından 100 yaşına kadar herkes okuyabilir. Kitap hem öğretiyor hem güldürüyor hem düşündürüyor hem de içinizden bazı karakterlere kızabiliyorsunuz. Kitabı okuyan bir kaç arkadaşım “Aaaa etrafımdaki …. kişiyi yazmışsın” ya da “beni yazmışsın” diyebiliyor. Yani kitabı okuyan herkes kendisinden bir parça bulabilir.

Öykülerden bazıları gerçek hayattan alındı bazıları da kurgulandı. Bu bakımdan da önemli. Hikayeler bazen güldürüyor bazen gözleri nemlendiriyor. Ayrıca kitabın sonunda Yahudi bayramlarını anlamak için bir de küçük sözlük koydum. Çünkü bazı terim ve kavramlar Yahudi olmayan biri için yeni olabilir. Örneğin: Bayramların adları neler yapıldığı gibi. Kitabı, inancı değişik herkes okuyup anlayabilir. Anlatımı kolay ve anlaşılır yalın bir dille yazıldı. Bu kitap belki etrafınızdaki Yahudi arkadaşlarınızı ya da dostlarınızı ve Yahudi dünyasını anlamak için bir kaynak niteliğinde. Yahudiler hakkında tüm merak ettiklerinizi kâh gülerek kâh üzülerek kâh kızarak kâh kendinize benzeterek okuyacağınız sürükleyici ve bilgi veren bir kitap. Kitabın karakterlerinde de herkeste olan kıskançlık, sevgi, hırs gibi duygular var. “Bayramlarını nasıl kutluyorlar, örf ve adetleri nasıl” bilgi sahibi oluyorsunuz.

Yahudilerle, bu ülkede yaşayan diğer insanların çok benzer yönleri var mesela. Okuduklarınıza  gerçekten şaşıracaksınız… Gelenekleri ne kadar farklı? Onlar da Allah’a inanıyorlar. Onlar da Hz. İbrahim’in torunları… Kısacası yeni kitabım Yahudi dünyasını, Yahudi bayramlarını örf adet ve geleneklerini Yahudi hikâyeleriyle anlatıyor. Anlatım, hikâyelerle olunca sürekleyici ve ilgi çekici oluyor tabii. Bir de okuyucularım kitabı oldukça hızlı okuduklarını, bir hikayeyi okuduktan sonra diğerini de merak ettikleri için çabucak bitirdiklerini dile getirdiler.

Yahudi Hikayeleri onuncu kitabınız, üretken bir yazarsınız, hangi konular hakkında yazıyorsunuz?

Teşekkürler. İlk kitabım Mutlu Olmanın Yolları en çok baskı yapan kitabımdı. O kadar tutuldu ki, bazı dergi ve gazeteler de kitabı dergi ve gazeteleriyle birlikte verdiler. Bu bir kişisel gelişim kitabıydı. Kitaplarımın birkaç tanesi hariç hepsi kişisel gelişim kitabı. Bir şiir kitabım var. Kitap, Türkçe ve sadece çocuklara yardım amacıyla basılmıştı. Gelirinin çocuklara bırakıldığı bu kitaptan başka şiir kitabım yok ama Ladino dilindeki bir şiirim Uluslararası Ladino yarışmasında halk oylamasında birinci seçildi. Ben de o şiiri besteledim. Yani bir şarkı oldu ama yakın çevrem dışında henüz kimse dinlemedi onu.

Tüm kitaplarımda gerçek hayattan ilginç hikâyeler ve etrafımdaki insanların yaşamları yer alıyor. Kitapların konularına gelince içinde reiki, kristallerle şifa, bitkilerle terapi, diplomasi, arkadaşlık, aromaterapi teknikleri, meditasyon teknikleri, pozitif düşünme yöntemleri, aşk hikayeleri ve ders veren gelişim hikayeleri burada yazmadığım daha bir sürü konu var. Masal Gibi Aşklara kitabının da ben de özel bir yeri var. Masal Gibi Aşklara ve Mutlu Olmanın Yolları bana İsrail’de özel yazar ödülü getirdi. Bir kitap imza günümde, Masal Gibi Aşklara kitabını okuyan bir okuyucum en sevdiği yazar kısmına benim ismimi yazmış. Ne kadar duygulandım. Kitap, sevgililer gününde piyasaya çıktı ve çıktığı ilk gün çok satıldı. Çiftler bu kitabı birbirlerine sevgililer günü hediyesi olarak almışlar. Kitaplarımın çoğu Ekim ayında basıldı. Yayınevleri doğum günümde bana doğum günü hediyesi olarak sürpriz yaptılar.

Diğer kitaplarım Evrensel Aydınlanma Terapisi, Yaşam Mucizesi, Hayatın Kalbinde Kendini Bulmak, Ümit Adası, Yaşama Sanatı, Gönül Bahçesi, Sevgi Çiçekleri, Bir Aşk Masalı. Yakında çıkması beklenen Avrupa’da Holokost kitabı var. Onun içinde de Holokost öyküleri yer alıyor. Bu da oldukça uzun bir süre üzerinde çalıştığım bir araştırma kitabı. Daha yayınlanmayı bekleyen bir sürü kitabım var. Kadınlar gününde çıkmasını beklediğim bir Ah bu Kadınlar ve Her Gün Güneş Yeniden Doğar adlı bir başka kişisel gelişim kitabı, bir de çok ilginç olarak bazı arkadaşlarımın katkılarıyla hala üstünde uğraştığım Ladino deyimleri kitabım var. Bu kitap da gelecek nesillerin bu dili öğrenmesi ve yaşatması için kaynak bir kitap olacak nitelikte. Bir de çevremdeki insanlardan araştırdığım Ölümsüz Aşk hikayeleri kitabı var. Bunlar henüz basılmadı. Bir de Holokost zamanından bu güne gelenleri anlatan bir romana başladım. Holokostu yaşayan nesil gittikçe yok oluyor. Gelecek nesillerin bilmesi anlaması ve öğrenmesi, açısından bir kaynak niteliğinde olacağını ümit ediyorum.

Sanat alanında yazarlık dışında, bir de müzisyen kimliğiniz var, bu konudaki çalışmalarınızdan ve yeni projelerinizden bahseder misiniz?

Yıllardır piyano çalıyorum ve Ankara’da bir sürü resitalde solo olarak piyano çaldım. Ailem müzikle iç içe. Tüm aile fertleri birden fazla enstrüman çalıyor ve şarkı söylüyorlar. İnsan böyle bir ailede büyüyünce ister istemez müzikle haşır neşir oluyor. Melodika, flüt, akordeon ve org diğer çaldığım enstrümanlar. Birkaç yıldır keman ve gitar çalıp söylüyorum. Yıllardır bir sürü koroda şarkı söyledim. En son İsrail’de Yeşilçam korosunun elemanıydım. 2008 yılı benim için bir dönüm noktası oldu. Uluslararası Festiladino şarkı yarışması (Tüm dünyadan İspanyolca şarkıların yarıştığı bir çeşit Eurovizyon şarkı yarışması gibi ki bunu Türkiye’de fazla kişi bilmez) bir şarkım dünya birincisi olunca öyle bir motivasyonum arttı ki 60 beste daha yaptım. Bu şarkıların 57 tanesinin hem müziği hem de sözleri bana ait. Mesam üyesiyim. 2010 yılında Primer Amor adlı bestem son on yılın birincileri içinden ikinci seçildi. İsrail’de Eurovizyon şarkı yarışmasına bestelerimi yolladım. Şarkıyı söyleyecek kişi Harel bana İsrail’de doğmadığım için şarkımı kullanmayacaklarını söyledi. Bu bana çok saçma geldi. Türkiye’de doğmaktan gurur duyuyorum. Ayrıca müzik evrenseldir. Bu bana ayırımcılık gibi geldi. Müdürlerine bunu söylediğimde şarkıcının şarkıları seçtiğini söyledi. Nitekim onların seçtikleri şarkı da bana pek slow geldi ve pek bir sonuç elde edemedi.

Daha sonra birkaç müzik şirketinin önerisiyle birkaç tane çocuk şarkısı yaptım. Eskiden Ladino şarkıları bestelerken başka şairlerden alıyordum. Bu yarışmalar ve yazışmalar sayesinde İspanyolcam gelişti ve şiirlerimi kendim yazmaya başladım. Şarkıların sözlerini filmlere uyarlayıp film müziği olarak kullanmaları için birkaç şirketle görüştüm. Önceleri bir albüm çıkarmayı ümit ediyordum. Hem İspanyolca hem Türkçe. Şimdi bir single çıkarmayı düşünüyorum ama ne zaman kısmet olur bilmiyorum. Şarkılarım oldukça canlı hareketli ve insanları yerlerinden kaldırıp oynatacak, içini kıpır kıpır edecek şarkılar ve müzik listelerinde ilk sıralarda olacaklarına inanıyorum ama pazarlama değişik bir dal ve bu konuda henüz bir gelişme yok. Bir kaç dernekte kitap imza günlerim var. Bundan başka birkaç projede çalışmak istiyorum. Kısmet hayırlısı. Teşekkürler.