Yahudilerin Türkiye’den Bulgaristan’a Aşı Yolculukları

Geçtiğimiz haftalarda İspanyol ve Portekiz vatandaşı yüzlerce Türkiyeli Yahudi arabayla Bulgaristan’a giderek COVID-19 aşısı oldu.

2015’te çıkarılan vatandaşlık iadesi yasaları kapsamında Türkiye vatandaşı olan binlerce Sefarad Yahudisi İspanya ve/veya Portekiz vatandaşı olmuştu. Bu sayede Avrupa Birliği vatandaşlığı elde edenler Türkiye Yahudi toplumunun büyük bir kısmının çoğunluk denebilecek bir kısmını oluşturuyor.

Batılı Aşılar Çin Aşısına Tercih

AB vatandaşlığından yararlanarak, PCR testi yaptırdıktan sonra Bulgaristan’a giriş serbest. Birçok AB ülkesine göre Bulgaristan’ın aşı programı daha yavaş ilerliyor – bunun önemli bir sebebi Bulgaristan vatandaşlarının sadece yüzde 20’sinin acilen aşı olmak istemesi. Bulgaristan, AstraZeneca aşısına büyük bir yatırım yapmış olsa da diğer Batı üretimi aşılar arasında seçenek sunuyor. Türkiye’den aşı olmaya gidenlerin bir motivasyonu da Çin aşısına olan güvensizlik.

AB vatandaşı olarak giriş yaptıktan sonra Bulgaristan’da serbestçe aşı olunabileceğini anlayan bazı Türkiyeli Yahudiler, Mayıs’ta araba konvoyları halinde Kapıkule üzerinden Sofya’ya gitmeye başladı. Bu ilk dalgada Türkiye’de henüz aşı sırası gelmemiş 300 kadar kişinin aşı olduğu söyleniyor. Geçtiğimiz hafta Bulgaristan’da aşı olunabildiği bilgisinin Yahudi toplumunda yayılmasıyla sınıra daha yakın, Filibe (Plovdiv) ve Burgas gibi kentlere aşı için gidilmeye başlandı. Son günlerde gidenler ise sıklıkla Tınarcık (Malko Tarnovo) sınır kapısından geçti.

40 Arabalık Konvoy Aşıya Gidiyor

Bulgaristan’a aşı yolculuğunu Şalom’un Ladino sayfasında değerlendiren Silvyo Ovadya şöyle dedi: “Perşembe günü [13 Mayıs] bir arkadaş bize gençlerin Bulgaristan’a Biontech aşısı olmaya gittiğini söyledi.” Batılı aşı tercihinin etkisi buradan görülüyor. Ovadya’ya göre ilk başarılı aşı yolculuklarının duyulması üzerine Cuma günü 4’er kişi taşıyan 40-45 araba İstanbul’dan Bulgaristan’a aşı olmaya gitti.

Artan sayılarda İstanbul’dan ve hatta İzmir’den Yahudilerin Bulgaristan’a bir günlük aşı seyahatleri bu hafta da devam etti. İlk gittikleri yerde aşı bulamayanlar başka hastane ve kentlere gitti, hatta Ovadya’ya göre bazıları aşı bulmak için bir sonraki günü bekledi.

Bulgaristan’dan Tepki ve Seyahatlerin Sonu

Birden başlayan bu Portekizli ve İspanyol vatandaşı dalgası Bulgaristan’daki hastaneleri ve basını şaşırttı. Bir yerel yayın “RHI-Burgas Aşı Merkezini Yabancılar Bastı, Polis Dağıttı” başlığına yer verdi. Habere göre Türkiyelilerin küçük kaldırıma park etmesi ve ana caddede kalabalık yaratması da rahatsızlık sebebi oldu. Haberin tonu ve gelen yorumlar Bulgaristanlıların ‘yabancılara’ aşı yapılmasından memnun olmadığını gösteriyor. Bu izdiham üzerine Bulgaristan Sağlık Bakanlığı sadece Bulgaristan’da geçici de olsa kalmakta olan yabancı ve çifte vatandaşların aşı olma hakkı olduğuna dair bir karar verdi. Bunun üzerine Bulgaristan’a AB vatandaşlarının aşı yolculuğu sona erebilir. İlk dozu olup ikincisi için randevu alanların ise aşı olabileceği düşünülüyor.