Ukrayna ile savaş başladığından bu yana Rusya’da yaşayan Yahudi nüfusunun en az sekizde birinin ülkeyi terk ettiği düşünülüyor.
Kaynak: BBC Türkçe – Aleem Maqbool BBC News
Dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Yahudilerin İsrail’e göçüne yardımcı olan Yahudi Ajansı adlı kuruluş Rusya’da yaşayan tahminen toplam 165 bin Yahudi’nin 20 bin 500’ünün Mart ayından bu yana sonra İsrail’e gittiğini söylüyor.
Binlerce Yahudi’nin de başka ülkelere göçtüğü düşünülüyor.
Bu ani kitlesel göçün arkasında kuşkusuz Yahudilerin kolektif hafızasındaki tarihsel baskıların yarattığı korkular yatıyor.
Moskova’da Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Komünist Parti iktidarının devrilmesinden sonra Yahudi toplumunu bir araya toparlayıp koşullarını iyileştirme, kültürel varlıklarını geliştirme yönünde büyük çaba harcandı. Bu çabaların başını çekenlerden biri de 1993 yılından itibaren kentin baş hahamlığını yürüten Pinchas Goldschmidt’ti.
Goldschmidt “Sinagoglar, okullar, ana okulları, sosyal hizmetler, öğretmen, haham ve cemaat mensupları ile her şeye sıfırdan başladık” diye anlatıyor.
Fakat bu yıl Ukrayna ile savaş başladıktan iki hafta sonra Haham Goldschmidt ve ailesi Rusya’yı terkederek, önce Macaristan’a oradan da İsrail’e geçtiler. Ülkeden çıktıktan sonra Baş Hahamlıktan istifa etti ve savaşı eleştiren açıklamalar da yaptı.
“Ukrayna’nın işgalini hiç bir şekilde kabul etmediğimi göstermem gerekiyordu ama Moskova’da yaşadığım sırada bunu yapsam kendimi tehlikeye atmış olurdum” diyor.
Ama Rusya’daki Yahudi cemaatinin bir kesimi, Goldschmidt’i ülkeden çıkınca konuştuğu için eleştirmiş ve bu açıklamaların genel olarak cemaati hedef haline getirebileceğini söylemiş. Fakat Goldschmidt çoğunluğun desteğini aldığını söylüyor.
“Kimilerinden ‘Bizi nasıl burada bırakıp gidebildin?’ diye soran mesajlar aldım. Ama büyük çoğunluk gayet güçlü destek verdi. Ülkeden ayrılmaya karar vermek kolay bir karar değildi. Benim için ve eşim için cemaat, bütün hayatımızdı” diyor.
Sonuçta ülkede kalıp eleştirel tutum almanın cemaati daha büyük tehlikeye atacağını düşünen Goldschmidt’in izinden binlerce Yahudi daha ülkeyi terk etti.
Ayrılanlardan çoğu İsrail’e gitme olanağını kullandı.
İsrail’in “Geri Dönüş Yasası” en az bir büyükanne ya da büyükbabasının Yahudi olduğunu ispatlayan herkese vatandaşlık hakkı tanıyor.
Kanada’nın Toronto Üniversitesi’nden İbranice ve Rusya’da Yahudilerin tarihi konularında uzman Profesör Anna Shternshis, “Neden böyle alelacele bir göç yaşandığını bir süre düşündüm, çünkü Yahudi düşmanlığında öyle büyük bir artış yoktu” diyor.
“Fakat sonra bir tarihçi olarak baktığımda, Rusya’da ne zaman bir değişim, bir toplumsal çalkantı olsa Yahudilerin daima tehlikede olduğunu farkettim” diye sürdürüyor, tarihten örnekler veriyor.
Kendisi de Rusya’da doğup büyümüş bir Yahudi olan Profesör Shternshis “Bu korku herkesi harekete geçirmiyor ama Rusya’daki her bir Yahudi bugün bunu düşünüyor” diyor.
Görüştüğümüz, Rusya’dan ayrılmaya çalışan biri tam da bunları düşünüyordu.
Kendisini halen Moskova’da olduğu için gerçek adıyla değil Aleksandır olarak anacağımız bu kişi “24 Şubat’tan sonra (işgalin başladığı tarih) ailemle birlikte savaşa kesin olarak karşıydık ama nasıl protesto edebileceğimizi bilmiyorduk. Çocuklarımdan biri askerlik çağında, bu da buradan gitmeyi istememizin bir başka sebebi” diyor.
Ülkesini ve evini terketmeyi düşünürken sesine yansıyan endişe hissediliyor. Başka ülkelerde iş bulamama korkusundan, fazla bir birikimi de olmadığından söz ediyor.
Fakat Profesör Shternshis’in işaret ettiği gibi Aleksandır’ın ailesinin Rusya’daki geleceğinden duyduğu endişeler sadece savaşa karşı olmasından kaynaklanmıyor.
“Rusya’da yetkililerin ne yapacağı pek belli olmuyor ve kötü bir eğilimleri var: Yahudiler propagandalarında hedef aldıkları kesimlerden biri. Geleneksel olarak biz iç düşman arandığında çok kullanışlı bir toplumuz. Benim büyük-büyükanne ve babam, geçmişte bunun acısını çekmiş” diyor.
Aleksandır kendininki dışında sadece iki Yahudi aile tanıdığını söylüyor ve cemaat onun hayatında aslında çok büyük bir yer kaplamıyor. Ama Yahudilere karşı hava değişirse bunun bir önemi kalmayacağından korkuyor.
Bu düşüncelerle İsrail vatandaşlığı için başvuru yapmış ve önümüzdeki haftalarda mülakata alınmayı bekliyor.
Aleksandır’ın endişelerini artıran bir şey de Rusya yönetiminin İsrail’e göçe destek olan Yahudi Ajansı’nı kapatma niyetini açıklaması olmuş.
“Birden haberlerde bunu görüyorsunuz ve soruyorsunuz, ‘Bunu hangi adım izleyecek?’. Güvende olmadığımızı, işimizi kaybedebileceğimizi ya da hapse girebileceğimizi düşünüyoruz. Gelişmeler çok ürkütücü olmaya başladı” diyor.
Bu habere Harry Farley de katkıda bulundu
Ukrayna ile savaş başladığından bu yana Rusya’da yaşayan Yahudi nüfusunun en az sekizde birinin ülkeyi terk ettiği düşünülüyor.
Kaynak: BBC Türkçe – Aleem Maqbool BBC News
Dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Yahudilerin İsrail’e göçüne yardımcı olan Yahudi Ajansı adlı kuruluş Rusya’da yaşayan tahminen toplam 165 bin Yahudi’nin 20 bin 500’ünün Mart ayından bu yana sonra İsrail’e gittiğini söylüyor.
Binlerce Yahudi’nin de başka ülkelere göçtüğü düşünülüyor.
Bu ani kitlesel göçün arkasında kuşkusuz Yahudilerin kolektif hafızasındaki tarihsel baskıların yarattığı korkular yatıyor.
Moskova’da Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Komünist Parti iktidarının devrilmesinden sonra Yahudi toplumunu bir araya toparlayıp koşullarını iyileştirme, kültürel varlıklarını geliştirme yönünde büyük çaba harcandı. Bu çabaların başını çekenlerden biri de 1993 yılından itibaren kentin baş hahamlığını yürüten Pinchas Goldschmidt’ti.
Goldschmidt “Sinagoglar, okullar, ana okulları, sosyal hizmetler, öğretmen, haham ve cemaat mensupları ile her şeye sıfırdan başladık” diye anlatıyor.
Fakat bu yıl Ukrayna ile savaş başladıktan iki hafta sonra Haham Goldschmidt ve ailesi Rusya’yı terkederek, önce Macaristan’a oradan da İsrail’e geçtiler. Ülkeden çıktıktan sonra Baş Hahamlıktan istifa etti ve savaşı eleştiren açıklamalar da yaptı.
“Ukrayna’nın işgalini hiç bir şekilde kabul etmediğimi göstermem gerekiyordu ama Moskova’da yaşadığım sırada bunu yapsam kendimi tehlikeye atmış olurdum” diyor.
Ama Rusya’daki Yahudi cemaatinin bir kesimi, Goldschmidt’i ülkeden çıkınca konuştuğu için eleştirmiş ve bu açıklamaların genel olarak cemaati hedef haline getirebileceğini söylemiş. Fakat Goldschmidt çoğunluğun desteğini aldığını söylüyor.
“Kimilerinden ‘Bizi nasıl burada bırakıp gidebildin?’ diye soran mesajlar aldım. Ama büyük çoğunluk gayet güçlü destek verdi. Ülkeden ayrılmaya karar vermek kolay bir karar değildi. Benim için ve eşim için cemaat, bütün hayatımızdı” diyor.
Sonuçta ülkede kalıp eleştirel tutum almanın cemaati daha büyük tehlikeye atacağını düşünen Goldschmidt’in izinden binlerce Yahudi daha ülkeyi terk etti.
Ayrılanlardan çoğu İsrail’e gitme olanağını kullandı.
İsrail’in “Geri Dönüş Yasası” en az bir büyükanne ya da büyükbabasının Yahudi olduğunu ispatlayan herkese vatandaşlık hakkı tanıyor.
Kanada’nın Toronto Üniversitesi’nden İbranice ve Rusya’da Yahudilerin tarihi konularında uzman Profesör Anna Shternshis, “Neden böyle alelacele bir göç yaşandığını bir süre düşündüm, çünkü Yahudi düşmanlığında öyle büyük bir artış yoktu” diyor.
“Fakat sonra bir tarihçi olarak baktığımda, Rusya’da ne zaman bir değişim, bir toplumsal çalkantı olsa Yahudilerin daima tehlikede olduğunu farkettim” diye sürdürüyor, tarihten örnekler veriyor.
Kendisi de Rusya’da doğup büyümüş bir Yahudi olan Profesör Shternshis “Bu korku herkesi harekete geçirmiyor ama Rusya’daki her bir Yahudi bugün bunu düşünüyor” diyor.
Görüştüğümüz, Rusya’dan ayrılmaya çalışan biri tam da bunları düşünüyordu.
Kendisini halen Moskova’da olduğu için gerçek adıyla değil Aleksandır olarak anacağımız bu kişi “24 Şubat’tan sonra (işgalin başladığı tarih) ailemle birlikte savaşa kesin olarak karşıydık ama nasıl protesto edebileceğimizi bilmiyorduk. Çocuklarımdan biri askerlik çağında, bu da buradan gitmeyi istememizin bir başka sebebi” diyor.
Ülkesini ve evini terketmeyi düşünürken sesine yansıyan endişe hissediliyor. Başka ülkelerde iş bulamama korkusundan, fazla bir birikimi de olmadığından söz ediyor.
Fakat Profesör Shternshis’in işaret ettiği gibi Aleksandır’ın ailesinin Rusya’daki geleceğinden duyduğu endişeler sadece savaşa karşı olmasından kaynaklanmıyor.
“Rusya’da yetkililerin ne yapacağı pek belli olmuyor ve kötü bir eğilimleri var: Yahudiler propagandalarında hedef aldıkları kesimlerden biri. Geleneksel olarak biz iç düşman arandığında çok kullanışlı bir toplumuz. Benim büyük-büyükanne ve babam, geçmişte bunun acısını çekmiş” diyor.
Aleksandır kendininki dışında sadece iki Yahudi aile tanıdığını söylüyor ve cemaat onun hayatında aslında çok büyük bir yer kaplamıyor. Ama Yahudilere karşı hava değişirse bunun bir önemi kalmayacağından korkuyor.
Bu düşüncelerle İsrail vatandaşlığı için başvuru yapmış ve önümüzdeki haftalarda mülakata alınmayı bekliyor.
Aleksandır’ın endişelerini artıran bir şey de Rusya yönetiminin İsrail’e göçe destek olan Yahudi Ajansı’nı kapatma niyetini açıklaması olmuş.
“Birden haberlerde bunu görüyorsunuz ve soruyorsunuz, ‘Bunu hangi adım izleyecek?’. Güvende olmadığımızı, işimizi kaybedebileceğimizi ya da hapse girebileceğimizi düşünüyoruz. Gelişmeler çok ürkütücü olmaya başladı” diyor.
Bu habere Harry Farley de katkıda bulundu
Paylaş: