Makaleler

O Yahudi Mi? Bu Yahudi Mi?

Kim Türkiye’de gündem olsa mutlaka birileri Google’a soruyor: ‘Bu kişi Yahudi mi?’ Bu aramaların bir kısmı Google algoritmasının büyüsüyle Avlaremoz’un bir sayfasında son buluyor, biz de bunların bazılarını görmüş oluyoruz. Bu trendleri takip etmeye son birkaç ayda başladım ancak ne kadar sık gerçekleştiği Türkiye toplumunun ‘kripto-Yahudi’ merakını açıkça gösteriyor.

Nisan ayında “gulse birsel yahudi” terimini Google’a yazarak sitemize ulaşan olmuş. Ağustos’ta ise “beren saat yahudi mi” diyerek başka bir ünlü oyuncunun kimliği sorgulanıyor.

Peki Ali Babacan’ın Halası Yahudi mi?

Nisan’dan itibaren her ay “ali babacan yahudi mi” sorusu ile Avlaremoz’a ulaşanlar olmuş. Bu dönemde çok konuşulan ve uzun yıllar AKP milletvekili olan Ali Babacan’ın Yahudi olmadığı tabi ki belli. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde daha önce bir Yahudi bakan olmamıştır. Mayıs’ta “ali babacan’ın halası yahudimi” diye sorularak Avlaremoz’a ulaşan oluyor. Bu soru öncekilerden de absürt – bir insanın halasının Yahudi olup babasının olmaması pek de olası değil.

Peki neden Ankara Değirmenköylü, İslami bir partide siyaset hayatına başlayan Ali Babacan’ın Yahudi olup olmadığı merak konusu?

Tahminim bunu soranların Yahudileri pek matah bulmadığı yönünde. Yani Babacan’ın bir şekilde Yahudilerle ilişkisi olduğunu öğrense oy vermek istemeyecek, belki de bunu Babacan’ı karalamak için kullanacak insanlar bu tarz sorular soruyor. KONDA’nın 2016’daki vatandaşlık araştırması anketine göre Türkiye’nin yüzde 63’ü gayrimüslim birinin cumhurbaşkanı olmasını onaylamıyor. Yahudi olmak üzerinden karalamaya belirgin bir örneği AKPli Melih Gökçek vermişti.

Alenen Yahudi olmadığı belli olan Babacan’ın Temmuz’da da dönme olup olmadığı sorgulanıyor. Google’a “bülbülderesi mezarlığı ali babacan” diye yazan biri dönmelerin kullandığı bu mezarlık ile DEVA Partisi lideri arasında bir ilişki arıyor.

1666’da Sabetay Sevi ile beraber İslam’a dönen ancak yüzyıllarca Yahudilik-İslam inançlarını birleştiren sinkretik bir grup olan dönmeler Türkiye’de sıklıkla ‘iç düşman’ olarak kullanılıyor. Bu yaftalamaya en çok İslamcı yayınlarda rastlanıyor. Dönmeler üzerinden olan komplolar genellikle gizli Yahudi olan bu kişilerin Türkiye’yi ekonomik, siyasal ve kültürel olarak kontrol ettiğini söylüyor. Bu komplo Batı’da da yaygın olan Yahudilerin dünyayı yönettiği antisemit komplosunun yerel bir versiyonu. Dönmelerin bu pozisyonunu Rıfat Bali konuyla ilgili kitabının başlığında çok basitçe özetliyor: Her Dönem İçin Bir Günah Keçisi (A Scapegoat for All Seasons).

Bu arama terimleri zaten bildiğimiz bir gerçeği ortaya koyuyor: Türkiye’de insanlar Yahudi olmanın kötü bir şey olduğunu düşünüyor. Sevdikleri ve saygı duydukları sanatçı ve politikacıların Yahudi olmadıklarından emin olmak istiyorlar.