Dünden Bugüne Türkiye’de Aşkenazlar

Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı’nın Dünden Bugüne Türkiye’de Aşkenazlar isimli projesi azınlığın azınlığı bir toplumun yemeğinden diline, müziğinden gündelik yaşamına, ve tabi ki Sefarad toplumunun içindeki haline dair değerli bilgileri bir araya getiriyor. Proje, daha çok bilgi toplamak için tüm Türkiyeli Aşkenazlara çağrıda bulunuyor.

Projede çalışan Aleyna Takmaz Avlaremoz‘a söyle dedi: “Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı altında Dünden Bugüne Türkiye’de Aşkenazlar isimli projenin geliştirilmesi adına veri sağlayabilecek, sözlü tarih görüşmesi için yapabileceğimiz, Aşkenaz tanıdığı ile anıları olan, Aşkenaz kültürüne aşina, bu kültürün yaşandığı evde büyümüş, büyüdükten sonra İsrail’e göçmüş, Aşkenaz evleri, tarihi, göç yolları, yemekleri, meslekleri, mimarisi, gelenekleri vs. hakkında katkı sağlayabilecek her türlü destek için arayış içerisindeyiz.“

Sözlü Tarih Videoları

Projenin internet sitesinde bugüne kadar toplananlar herkese açık bir şekilde sunuluyor. Temalar kısmında Robert Schild, Toni Hananel, Dani Grünberg, Ren Nahmias, İzel Rozental sözlü röportajlarda ailelerinde konuşulan Yidiş’ten, bu dilin kendilerine bıraktığı kelimelerden kısa videolarla bahsediyorlar. Burada değinilenlerden biri de Sefaradların Türkiye’de Aşkenazlara vuzvuz demesi. Yidiş’te ‘ne?’ anlamına gelen vuz Sefaradlar tarafından Yidiş konuşanları anlatmak için vuzvuz olarak kullanıma girmiş.

Zengin proje 15. yüzyılda Osmanlı’ya Almanya’dan göç eden Isaac Tzarfati ile 1930’larda Nazilerden kaçıp Türkiye’nin devlet üniversitelerinde kürsü kuran birbirinden farklı Aşkenaz’ın hikayesini bir araya getiriyor. Bunun yanında var olan ve kapanan sinagoglar, farklı işyerleri ve mahalleler de projede anlatılıyor. 1300’de Aşkenazların ilk kez bugün Türkiye olan topraklara yerleşmesinden başlayıp 1999’da Schneidertempel Sanat Merkezi’nin açılışına kadar gelen uzun bir kronoloji bulunuyor. Bu şekilde bu topraklardaki Aşkenaz varlığına bütünlüklü ve kapsamlı bir şekilde bakılıyor.

Katkıda bulunmak isteyenler proje sorumlusuna [email protected]  adresinden ulaşabilir. Salgın boyunca online devam edecek projenin uzun vadede belgeler, fotoğraflar ve resimler ile Schneidertempel Sanat Merkezi’nde sergi olarak açılması planlanıyor.