Kültür Sanat Makaleler

Nan Goldin’in Sahici Aktivizmi – Eran Sabaner

Sanat dünyasından polis karşıtı protestolara gecikmeli ve samimiyetsiz bulunan mesajlara kıyasla aktivizmiyle bilinen Yahudi sanatçı Nan Goldin direkt konuştu: “Polis kurumu feshedilmeli. Siyah toplumların adalet çağrısını kalpten destekliyorum.”

Amerika’da siyah bireylere karşı uygulanan polis şiddeti ve akabinde gelişen protestolar sırasında dikkat çeken bir unsur şu oldu: Son yıllarda görünürde progresif bir dil edinen kurum ve kuruluşların somut bir eylem vaat etmeyen ve dolayısıyla oldukça samimiyetsiz açıklamaları. Birçok Amerikalı sanat müzesi, paylaşımlarında bir hayli geç kaldı. Müzelerin geciken destek mesajları bir hayal kırıklığıydı.

Bu konuda yapılan en haklı eleştiri, sanat dünyasının favori İnstagram hesaplarından Jerry Gogosian’dan geldi. Gogosian, gerilimin en çok tırmandığı hafta sonu konu dışı içerik yayınlayan bütün müzeleri ifşa etti. Rötarlı da olsa birçok müze, ilerleyen günlerde içeriğini Black Lives Matter (BLM) hareketi, siyah sanatçı ve düşünürler üzerinden kurguladı. Bu tarz içerikler pozitif adımlar olsa da kreatif endüstrilerin sistematik ırkçılık konusunda daha köklü değişikliklere imza atması gerekiyor.

Müzelerin geç, zaman zaman samimiyetsiz açıklamalarına karşılık Yahudi sanatçı Nan Goldin ve kurmuş olduğu P.A.I.N. grubundan son derece basit, ama bir o kadar efektif bir mesaj geldi: “Polis kurumu feshedilmeli. Siyah toplumların adalet çağrısını kalpten destekliyorum.”

Goldin’in paylaşımı

Goldin’in Aktivist Sanatçılığı

Aslında Nan Goldin’den bu tarz bir mesaj gelmesi pek de şaşırtıcı değil, çünkü Goldin uzun süredir sistematik değişikler üzerine çalışan bir sanatçı. Kurmuş olduğu P.A.I.N grubu, opioid ilacını tedarik eden ve yüz binlerce Amerikalının ölümüne sebep olan Sackler ailesini hedef alıyor ve müzelerin bu aileden bağış almamasını talep ediyor. Geçtiğimiz yıllarda Goldin önderliğindeki P.A.I.N, Harvard Art Museums ve Victoria & Albert gibi birçok müzenin önünde protesto düzenledi. En son Louvre müzesi, Sackler isimli bazı galerilerinin ismini değiştirdi. 2017’de Goldin, opioid bağımlılığı ile mücadele ettiğini açıkladı. Sonraki yıllarda hem sanat üretimini hem de aktivizmini bu konuya adadı.

Uyuşturucu aktivizmi dışında Goldin, özellikle Stonewall sonrası, kuir toplulukları konu eden bir fotoğrafçı olarak tanındı. 1985 yılında ürettiği The Ballad of Sexual Dependency serisi, kuir bedenleri, bohem New York hayatını ve uyuşturucu kültürünü oldukça kişisel bir lens ile ele alıyor. Goldin’in fotoğraflarını günümüzde çekici kılan öğe, ait olduğu alt kültürü tüm yalınlığı ile arşivlemesi.

Geçtiğimiz sonbahar, Goldin’in Marian Goodman Londra’daki sergisini ziyaret etme şansını yakaladım. Sergide, Gold’in opioid bağımlılığı hakkında iki ayrı video yerleştirmesi yer alıyordu. Beni en çok etkikeyen, Goldin’in bağımlı olma halini izleyecilere aktarabilmesi. Goldin’in slayt gösterisi şeklinde sunduğu fotoğrafları, fotoğrafların akış biçimi, kullandığı müzikler son derece sahici, bir o kadar da dokunaklıydı.

İçe İçe Geçen Sorunlar

Birçok sanatçı ve kurumun aksine, Goldin’in Black Lives Matter paylaşımını samimi bulmamın sebebi de belki de kuir harekti, opioid aktivizmi ve siyah hakları arasındaki ilişki. Polis şiddeti, korona virüsü ve opioid bağımlılığı aslında neoliberal düzenin başarısızlıklarını ifşa ediyor. Maalesef bütün bu felaketlerden en çok etkilenenler, siyah ve kuir bedenler. Son birkaç senesini opioid krizi üzerinden altyapısal sorunları çözmeye adamış Goldin’in BLM desteği, yıllardır desteklemiş olduğu politikalarla ve direnişlerin arasındaki ortaklığı gören vizyonuyla örtüşüyor.

Haziran, Türkiye’de olduğu gibi dünyanın birçok yerinde onur ayı. Koronavirüs nedeniyle yürüyüşler iptal olsa da BLM üzerinden LGBT harekete yön vermiş, Marsha P. Johnson ve James Baldwin gibi figürleri anmak, belki de birçok kutlamadan daha anlamlı. Ancak müzelerin siyah ve kuir toplumlara karşı desteği, sosyal medya paylaşımlarından öteye geçmeli. Bu dönemde kreatif endüstri çalışanlarının atacağı en doğru adım, Nan Goldin’in yaptığı gibi müzelerden eylem talep etmek. Müzeler, ırkçı, heteronormatif ve cinsiyetçi sistemlere karşı daha net bir tavır almalı.