Makaleler

Evde kalan hametzleri satmalı mı satmamalı mı? – Betsy Penso

Yıllardır var olan bir uygulama bu. Pesah yaklaşırken bir e-mail alırız: ‘Hametz satışı’ hakkında. Ben küçükken dedem ilgilenir, talimatları yerine getirirdi.

Hametz, Pesah süresince yenilmesi yasak olan her türlü yiyeceğe verilen isim. 8 gün boyunca süren bu bayramda, Yahudiler Mısır’dan çıkışlarını anmak üzere mayalı ürünler tüketmezler. Bu kural çok ciddidir. Pesah’tan önceki gece mum ışığıyla yerlere dökülmüş olabilecek kırıntılar bile dikkatle aranırmış.

Peki ya evde halihazırda bulunan ürünler? Örneğin karantinada bulunduğumuz şu günlerde evlerde stoklanmış makarnalar, ekmekler, buzluktaki köfteler(içinde ekmek var!), börekler? Bunları yemeye bir hafta ara vermek çözüm mü? Veya Pesah başlamadan hepsini tüketmeye çalışmak… Ama kimi zaman kimileri için bu yöntem yeterli olmuyor.

Evde az kalmış miktarda Hametzin yakılması bir seçenekken, diğer seçenek de Hametzlerin bir başkasına satılması. Bu satış gerçek bir satış olsa hiç de fena bir çözüm olmayacağını söylemek gerekir. Ancak bu satış, tamamen göstermelik, hukuki anlamda muvaazalı (yani hileli). Uygulama şu, evinizdeki tüm hametzlerin bir listesini çıkarıyor onları fiyatlarına göre değerliyorsunuz, sonra devreye din adamları giriyor, vekaleten gıda ürünlerinizi Yahudi olmayan bir kişiye satıyor – elbette Pesah’tan sonra geri satın almak koşuluyla! Para alışverişi yok, ürün alışverişi yok. Ürünler bir kutuda diğerlerinden ayrı bir şekilde sizin evinizde durmaya devam ediyor. Çünkü iddia edilene göre bu koşullar sağlandığında bu hametz ürünlerin mülkiyeti sizin olmaktan çıkıyor, bu durumda da evde bulunmasına bir mani bulunmuyor!

Chabad.org’un Instagram aracılığıyla vermiş olduğu bir reklamın ekran görüntüsü. Formu doldurarak online olarak Hametzlerinizi Pesah başlamadan ücretsiz bir şekilde satabileceğinizi belirtiyor.

Bu uygulama ile evler gerçekten hametz’ten arınıyor mu? Bu uygulama ile kimi kandırıyoruz? Kendimizi mi? Tanrı’yı mı? Yıllardır uygulanan ve ravlarca kabul edilmiş bir prosedür olması bunun yeteri kadar mantıklı ve anlamlı olduğunu kabul etmemiz için yeterli mi?

Evimizi %100 hametzten arındırmamız gerektiğini düşünmüyorum. Ancak bunu hedefleyen kesimin yapabileceği çok daha uygun yöntemler olacağı kanaatindeyim. Sahte bir satış yapıp, kendimizi ve çocuklarımızı kandırmak yerine ne yapabiliriz?

  1. Pesah başlamadan 1 ay önce eve satın aldığımız hametz miktarını kontrol edilerek, ürünlerin Pesah başlamadan önce tüketileceği bir yeme düzeni hazırlanabilir.
  2. Pesah başlamadan evde kalan ürünler, Yahudi olmayan ihtiyaçlı kişilere bağışlanabilir.
  3. Pesah başlamadan ürünler gerçek anlamda, evden çıkarılarak Yahudi olmayan kişilere satılabilir. (Geri satın alma koşulu olmaksızın!)
  4. Evdeki tüm ürünler paketlenip bir haftalık süre için depo gibi bir yere kaldırılabilir.

Gördüğünüz gibi, evi hametz’ten arındırmak için akla pek çok yöntem gelebiliyor. Eminim sizin de aklınıza farklı yöntemler gelmiştir. Ama bu kadar çok yöntem varken, gerçek olmayan bir satış gerçekleştirmek neden? Bunu anlayamıyorum.

Dini kuralları uygularken ve bayram geleneklerini yerine getirirken zaman zaman dışarıdan bakıp yaptıklarımız ile spritüel amacın ne kadar eşleştiğine bakmak gerek bence.

Herkes istediği şekilde evini hametzten arındırmak veya arındırmamak hususunda serbest! Amaç sadece ezbere yapılan bazı davranışları sorgulamak, işin özünden uzaklaşamamak.

Herkese sağlıklı, çekirdek ailelerinizle geçireceğiniz mutlu bir bayram dilerim. Hag Pesah Sameah!