Arşiv Makaleler

Kısaca Hanuka – Dani Baran

Türkçeye genellikle Işıklar Bayramı olarak çevirilen Hanuka Bayramı’nın kelime anlamı, aslında adanmak anlamına gelir. Uygulamada 8 gün boyunca her gün bir diğerinden bir fazla olacak şekilde ailecek mum yakılır.

Fotoğraf: punchbowl.com

Hanuka Bayramı’na özgü eğlenceli dua melodisi, bayram şarkıları, lezzetli özel yiyecekleri ve mucizevi hikayesi ile bu bayram özellikle çocukların en sevdiği bayramlar arasında yer alır.

Yakılan mumlardan oluşan aydınlığı, kendimizi manevi anlamda aydınlatma veya yaşadığımız topluma ışık olarak aydınlık sağlama olarak içselleştirsek de; asılında Yahudi tarihi için çok önemli bir olayın anması olarak da değerlendirilebilir.

Sevivon.com’a göre, düşmanların, Yahudileri yok etmek için tarih boyunca kullandıkları iki tip yol vardır. Bunların ilki, yakın tarihte oldukça ağır bir örneğini yaşadığımız soykırım benzeri fiziksel yok etme gayreti, diğeri ise kültürel asimilasyon yoludur.

Purim Bayramı’nda, Yahudilerin fiziksel kurtuluşu her sene kutlanırken, Hanuka ise, Yahudileri kültürel asimilasyon yoluyla yok etmeye çalışanlara karşı kazanılan manevi kurtuluşumuzun geleneksel simgesi olarak kutlanmaktadır.

Dünyanın birçok ülkesinde Hanuka Bayramı’nda mumların yakıldığı dev Hanukiyalar meydanlarda, tıpkı genellikle aynı döneme denk gelen Noel ağaçlarının meydanlarda süslendiği gibi, tüm topluma açık şekilde yakılarak görsel bir şölen oluşturur.

Berlin, Brandenburg Kapısı’nın önünde Hanukiya yakımı, Fotoğraf: chabad.org

Ülkemizde ise bu uygulama son iki senedir İstanbul’da bazı meydanlarda gerçekleşmekle birlikte bu neşeli bayramı büyük bir güvenlik endişesi ve olası saldırı/taciz gibi tatsız olayların yaşanmaması için alınan önlemler yüzünden belki de dünyanın diğer merkezlerindeki dev Hanukiyalardan bir miktar farklı olduğunu söylemek mümkün.

Hanuka Bayramı ile ilgili bilinen en temel yanlışlardan biri de Menora (7 kollu şamdan) ile Hanukiya (9 kollu şamdan) arasındaki benzerlikten oluşur.

Fotoğraf: halktv.com.tr

Bayrama ve ayrıntılarına hakim olmayan birçok kişi, tarihsel olarak birbirinden çok farklı olan ancak görsel olarak birbirine benzeyen bu iki objeyi sıklıkla birbirine karıştırır.

Menora kısaca, ilk sinagog olarak kabul edilen Kral Şlomo (Hz. Süleyman) tarafından inşa edilen Yahudi Tapınağı’nın var olduğu zamanlarda, Kohen Ha Gadol (en üst düzey din görevlisi, baş Kohen) tarafından Tanrı’nın dünyaya bilgelik ışığını saçmasını dilemek için yakılırdı.

Hanukiya ise Hanuka Bayramı’nda kullanılan 9 kollu şamdandır. Antik İsrail Devleti’nin başkenti olan Kudüs’teki Tapınak, Helen İmparatorluğu tarafından yağmalanmış ve Menora’daki sonsuz ateşi devam ettirebilmek için kullanılan saf ve hem fiziki hemde ruhani açıdan kirletilmemiş zeytinyağı testilerine zarar verilmiştir ve ancak bir günlük zeytinyağı kalmıştır. Ancak meydana gelen mucize sayesinde şamdanda, bir günlük zeytinyağının ateşi sekiz gün boyunca yanmış ve tapınağın yeniden inşa edilip kirletilmemiş yağ bulunmasına kadar yetmiştir.

Bu mucizevi olay Hanuka Bayramı’nın en önemli bölümünü oluşturur.

Bu vesileyle tüm okuyucularımızın Hanuka Bayramı’nı kutlar, Hanuka ışıklarının hayatınızı aydınlatmasını dileriz.

Hanuka hakkında daha detaylı bilgi için buraya tıklayınız.