Holokost Anıtları ve Hissettirdikleri: Maskeler

Son yıllarda gençler tarafında sıkça ziyaret edilen bir şehir Berlin. Dikkatimi çeken ise, bu şehri gezmeye giden gençlerin Yahudi olsun olmasın Kruezberg’de yer alan Jüdisches Museum’a (Yahudi Müzesi) giderek burada bulunan pek çok objeyi veya enstelasyonun fotoğrafını sosyal medyada paylaşmaları.

Bunun elbette ki sebebi müzenin alabildiğine güzel, dolu ve dinamik olması.

Bu müze her ne kadar bir Holokost müzesi olarak tasarlanmamış olsa da içerisinde ciddi bir bölüm Holokost’a ayrılmış durumda. Müzenin içerisinde ise beni en çok etkileyen enstelasyon Menaşe Kadişman tarafından ‘Boşluğun Hatırası’ (Memory Void) bölümünde yerleştirilmiş Şaleket (Düşmüş Yapraklar) adlı eser olmuştu.

Fotoğraf: Rika Kuriel

Müzenin giriş katında, metrelerce yüksek ve soğuk bir odada bulunan bu enstelasyona vardıktan sonra üzerinde yürümeye başlamak mümkün olabiliyor.

Müzenin mimarı buna benzer dikey boşlukları müzenin birkaç bölgesine yerleştirmiş durumda. Bu boşluklarla Yahudilerin Almanya’daki eksiklerinin/yokluklarının sembolize edilmesi hedeflenmiştir.

Yerde 10.000’den fazla ağzı açık demirden kesilmiş, maskeleri andıran suratlar bulunmakta. Her biri korkmuş, donmuş…  Ve izleyici o soğuk ve sessiz odada, o haykıran suratlara yardım edemeden ama sadece içini ürpeterek hatıralarının üzerinden yürütüyor. Sessizliğin içinde çığlığı duymak mümkün…. Enstelasyon üzerinde adım attıkça, hareket eden demir suratlar ise sessiz odanın içerisinde huzursuzluk yaratıyor.

Enstelasyonun amacı masum Holokost kurbanlarının acıdolu hatılaralarını canlı tutmak ve şiddeti hatırlatmak.

Müze içerisinde kısa bir deneyim yaşamak isteyenler için: