Arşiv Göze Çarpanlar

Paris için dönüm noktası: 25 Ağustos 1944

Kaynak:socialistworker.co.uk
Pariste barikat kurulumu. Ağustos, 1944, socialistworker

Kaynak: euronews

“Paris! Paris acı çekti! Paris parçalandı. Paris şehit edildi ama Paris kurtarıldı!”

Fransa’nın başkenti Paris’in Nazi işgali sırasındaki 4 yıllık durumunu özetleyen bu cümle şehrin kurtarıldığı 25 Ağustos 1944’te General De Gaulle tarafından söylendi.

Bu tarihten sadece birkaç gün önce ise şehirde Nazi askerlerinin bir türlü engelleyemediği bir halk ayaklanması patlak verdi. Ardı ardına başlayan grevleri sokaklardaki çatışmalar takip etti. SS ordusu beklenmedik bir direnişle karşılaşmış çatışmalarda hayatını kaybeden Alman askerlerinin sayısı 3200’e ulaşmıştı.

Direnişte aktif rol alan Madeleine Riffaud o dönem 20 yaşındaydı:

“Bana verilen emir gereğince bir pazar öğleden sonrası Tuillerie yakınlarındaki bir köprüde bir Nazi subayını öldürdüm. Bisikletli bir genç kızın bu hareketi yapabileceğini herkes gördü.”

Paris’in haritadan tamamıyla silenmesini engelleyen ise bir SS generali oldu. General Choltitz “Müttefikler nasıl olsa kapıda, Paris’i yerle bir etmenin ne yararı olur?” diye düşündü. Kendisine gönderilen emirleri askerlerine uygulatmadı.

Paris’e ilk giren müttefik askerleri ise General De Gaulle’ün istediği gibi Fransızlar oldu. General Leclerc’e bağlı ikinci zırhlı birliği hem Fransız hem de İspanyol askerlerinden oluşuyordu. Fransızlarla birlikte 146 İspanyol da başkentin kurtarıcıları oldu.

Onları Amerikan 4. Piyade Tümeni takip etti. Bu tümen 3 ay önceki Normandiya çıkarmasındaki aktif rolüyle tanınıyordu. Fransız ordusuna destek olarak gönderilen tümeni Paris halkı bağrına bastı. Başkentin kurtarılışı bir yandan kutlamaları bir yandan da işbirlikçi avını başlattı. Bu hesaplaşmayı Madeleine hatıralarında saklıyor:

“Bir haftadır uyumamıştık. Daha çok ağlamak ve uyumak istiyorduk. Paris’in kurtarılmasından dolayı tabii ki çok mutluyduk ama dayanacak gücümüz kalmamıştı.”

25 Ağustos akşamı Alman askerlerinin teslim olmasından sonra General De Gaulle ünlü Champs Elysees caddesine görkemli bir giriş yaptı. Bir yandan Amerikalılara Fransa’nın tartışmasız tek lideri olduğunu kanıtladı. Diğer yandan ise Fransız askerlerinin başkente ilk sırada girmelerinde direterek Fransa’nın savaşı kazananların tarafında olmasını sağladı.